Wingewest

Inmiddels weet volgens mij bijna iedereen dat we hier in Groningen te maken hebben met aardbevingsproblematiek. Deze aardbevingen worden niet alleen veroorzaakt door het winnen van gas, maar ook doordat er zout uit de grond gehaald wordt en een aantal fabrieken (waaronder FrieslandCampina) enorm veel water verbruiken. Dit wordt allemaal door middel van allerlei processen onttrokken aan de bodem.
Dit heeft grote gevolgen voor de bodem, vooral in Groningen. Het punt is namelijk dat de bodem in Groningen bestaat uit knipklei. Knipklei heeft de eigenschap dat het enorm uitzet als het nat is en krimpt en scheurt als het droog is. Het geeft ook heel goed trillingen door. Bepaald geen stabiele ondergrond dus. Vervolgens bouwen we daar huizen op, dat is op zich geen probleem, maar dan wordt er ook nog eens bedacht dat er van alles uit de bodem gehaald moet worden. Een bodem die al instabiel is…

Bevingen

In 2012 was er de aardbeving bij Huizinge met een kracht van 3.6, in 2017 een beving met een kracht van 3.2 in Garrelsweer, in Zeerijp in 2018 een beving met de kracht van 3.4 en in 2019 in Westerwijtwerd eentje met een kracht van 3.4. Daar tussenin en daarna zijn er nog vele bevingen meer geweest.

Je vraagt je misschien af waarom dit zo’n probleem is, aangezien we over de hele wereld veel zwaardere bevingen zien. Het probleem zit ‘m in de ondergrond (knipklei) en de diepte van de bevingen. De bevingen in Groningen vinden allemaal plaats op een diepte van 3 km.

Deze combinatie zorgt ervoor dat alles wat op deze ondergrond gebouwd is, heen en weer beweegt. Dat is niet bevorderlijk voor de constructie van de huizen.

Er zitten (veel) scheuren in muren en de boel wordt instabiel.

 

Inspecties

Wat betekent dit dan voor de huizen en belangrijker nog, wat betekent dit voor de mensen die in die huizen wonen?

Sinds 2013 zijn er vele inspecties en even zoveel rapporten geweest. De manier van inspecteren verschilt en waarop de inspecteurs een en ander baseren is mij niet helemaal duidelijk, maar uiteindelijk komt er uit zo’n inspectie een versterkingsadvies.

Ik schrijf nu even vanuit mijn rol als huurder van een woning die gesloopt gaat worden en als voorzitter van de HuurdersOrganisatie Uithuizen. Onze woningbouwcorporatie in Uithuizen gaat 350 woningen slopen en nieuw bouwen de komende 5-10 jaar.
Deze verhuurder heeft ongeveer 800 woningen, dus bijna het halve bezit gaat op de schop.Dit betreft alleen nog maar de huurwoningen, ook voor een groot aantal koopwoningen zit er van alles in de planning, maar daar heb ik geen zicht op.

Sloop

Voor de eerste straat waar de huizen gesloopt gaan worden is een sloopbesluit afgegeven, afgelopen september (2021). Dat betekent dat er een jaar later gesloopt kan worden.
Wat betekent dat voor de mensen die nu in deze huizen wonen? Een aantal mensen gaat verhuizen naar een andere, al bestaande woning ergens in het dorp, een groot deel van de mensen gaat verhuizen naar een nieuwbouwproject een straat verderop. En een aantal mensen heeft er voor gekozen om terug te willen keren naar hun oude straat. Zij zitten ongeveer een jaar lang in een wisselwoning. De mensen die gaan verhuizen naar een al bestaande woning hebben het relatief makkelijk. De verhuizing wordt geregeld, men krijgt een verhuisvergoeding en vaak is er in de woning al het een en ander aan de muren en vloeren gedaan. De mensen die naar het nieuwbouwproject gaan moeten alles opnieuw inrichten, verven, behangen, tuin aanleggen etc. Ook al is er een (goed geregelde) vergoeding, toch zijn er vaak wel dingen waar je net even niet over na had gedacht die toch geld kosten.

Wisselwoning

Dan de mensen die in een wisselwoning terechtkomen. Zij gaan ongeveer een jaar lang in een volledig ingerichte woning op een compleet andere plek in het dorp wonen. Hun eigen inboedel gaat in een opslag waar ze gedurende dat jaar niet meer bij kunnen, tenzij er sprake is van een noodgeval. Zij moeten dus twee keer verhuizen. Eén keer naar de wisselwoning en één keer naar de nieuwe woning. Deze mensen hebben ook inspraak in hun nieuw te bouwen woning. Dit gebeurt in de vorm van een bewonerscommissie.
Aan de ene kant is het natuurlijk erg leuk dat je een nieuwe woning krijgt die helemaal aan de huidige normen voldoet en die veilig is. Aan de andere kant is het een enorme verandering waar je niet om hebt gevraagd. Je hebt geen keus, je moet verhuizen.

 

Verhuizen

Verhuizen staat in de top 3 van meest stressvolle gebeurtenissen. De nummers 1 en 2 zijn het verlies van een dierbare en een scheiding. Op de 3e plek staat dus verhuizen.
Het huis waarin je woont is jouw basis, jouw veiligheid. En dat raak je kwijt. Dit gebeurt dan ook nog eens zonder dat je hier zelf om gevraagd hebt. Zoiets heeft een grote impact op je leven. Verandering is best lastig en heeft tijd nodig. Er zijn mensen die al 40 of jaar 50 jaar in hun huis wonen en nu dus noodgedwongen afscheid moeten nemen. Lief en leed en heel veel herinneringen achterlatend. Dat is best pittig, want ondertussen moet je ook allerlei beslissingen gaan nemen over je nieuwe huis terwijl je toch in een soort van rouwproces zit.

Je laat niet alleen je huis achter, maar ook je vertrouwde buurt en buren. Je hebt nog geen idee waar je terecht komt en één en ander zal opnieuw opgebouwd moeten worden.

 

Bewonerscommissie

Vaak ben ik bij de bewonerscommissies aanwezig. Mensen die terugkeren naar hun oude straat met een nieuw huis worden zoveel mogelijk meegenomen in het proces.
Er is elke maand een bijeenkomst waarbij de laatste stand van zaken gegeven wordt en mensen hun wensen en irritaties kwijt kunnen.
Wat ik merk is dat mensen het heel lastig vinden om aan de hand van een platte tekening een beeld te krijgen van hoe het huis eruit gaat zien. Onlangs was er een presentatie met een 3D model en dan gaat het toch meer leven en vorm krijgen.

 

Norm

Nog even terug naar de verandering. Mensen krijgen dus een heel ander huis, met een hele andere indeling en met waarschijnlijk een hele andere samenstelling van hun straat of wijk.

Om een voorbeeld te geven: de huizen die in de jaren 70 en 80 gebouwd zijn, hebben over het algemeen een aparte, dichte keuken. De norm van vandaag de dag is dat het een open keuken wordt die deel uitmaakt van de woonkamer, het is als het ware één geheel. Een ander voorbeeld is dat er geen ongeïsoleerde schuurtjes meer aan het  huis gebouwd mogen worden. De nieuwe norm is dat je direct van je huis naar buiten stapt. En dat zijn we – zeker in Groningen – niet gewend. Hier komt bijna iedereen achterom, de voordeur wordt bijna niet gebruikt. Hier wordt goed naar geluisterd en gekeken en de oplossing is gevonden in de vorm van ‘een klompenhok’, binnen de muren van de woning. De kelder die veel mensen nu nog hebben verdwijnt en daarvoor in de plaats komt een voorraadkast.

 

Gasloos

Ook is het zo dat de huidige woningen allemaal gasloos opgeleverd moeten worden. Dat houdt dus in dat alle nieuwe woningen voorzien zijn van een warmtepomp en zonnepanelen. De verwarming gebeurt door middel van vloerverwarming en elektrische kachels. Elke woning krijgt een ‘technische ruimte’ waarin het apparaat voor de verwarming staat. Dit werkt totaal anders dan wat de mensen hier nu gewend zijn. Koken zal straks keramisch of via inductie moeten. Dat betekent een nieuwe kookplaat of fornuis en waarschijnlijk nieuwe pannen. Ook hiervoor is een vergoeding geregeld. Er is namelijk een goed sociaal plan waarin al dit soort dingen beschreven en geregeld zijn. De zaken die dan nog overblijven kunnen via een andere regeling nog gedaan worden.

 

Onzekerheid

Al met al zijn het dus heel veel veranderingen waar mensen mee te maken krijgen.
En daarmee ook veel onzekerheid. Hoe gaat het eruit zien straks met mijn huis, de tuin, de buren, de buurt?  Nieuw huis, nieuwe manieren van verwarmen en koken.

De vraag die nu eigenlijk op tafel ligt is: hoe gaan mensen met die verandering om en hoe kunnen ze daar (als ze dat willen) bij geholpen worden? Hoe zorgen we er met z’n allen voor dat het misschien wel heel erg leuk wordt en dat na een jaar de mensen zeggen: “Het was een flinke klus, maar ik ben erg blij met mijn nieuwe huis.”?

Als we over een jaar of tien terugkijken en we zien al die nieuwe huizen in het dorp, zou dat dan een hele verbetering kunnen zijn? Een dorp dat het aanzien meer dan waard is met mooie, karakteristieke huizen waarin de huurwoningen ook een grote rol spelen omdat deze woningen er gewoon mooi uitzien en helemaal passen in het dorpsbeeld? Dat we gaan denken aan alle mogelijkheden die deze ingrijpende, gedwongen verandering biedt in plaats van de angst dat die veel sores oplevert? Tuurlijk, verhuizen is gedoe en geeft stress. Maar straks staat er weer iets nieuws en moois voor in de plaats.